Dağıtım şebekelerinde transformatöründen tüketiciye kadar olan şebekeye alçak gerilim şebekesi adı verilmektedir. Alçak gerilim şebekesi tek faz sistemde 220V üç fazlı sistemde ise gerilim 380V olarak adlandırılır.
Alçak Gerilim Dağıtım Şebekeleri
Uluslararası yönetmenliklere göre üç çeşit alçak gerilim şebeke türleri tanımlanmıştır. Bu dağıtım şebekeleri şu şekilde ayrılır;
- TN Sistemler (TN Tipi Şebeke)
- TT Sistemler (TT Tipi Şebeke)
- IT Sistemler (IT Tipi Şebeke)
Şebeke türlerine göre üç farklı konumda yer almaktadır.
Alçak gerilim şebeke tipleri sınıflandırmada kullanılan kısaltmaların açılımı ise şu şekildedir;
- T; Terra = Toprak
- N; Nötr = Nötr
- I; Isolation = İzolasyon
- C; Combine = Birleşim
- S; Separate = Ayrı
Şeklinde açılımları mevcuttur.
Alçak Gerilim Şebeke Tiplerine Verilen Kodlar Nedir?
Harflerin içinde barındırdığı anlamlar şu şekildedir;
İlk harf güç sisteminin toprağa bağlanmasıdır. Yani topraklanma durumunu gösterir.
Buna göre;
- T; Herhangi bir noktanın toprağa doğrudan bağlanması yani bir noktanın topraklanması anlamına gelmektedir.
- I; Tüm gerilimli bölümlerin topraktan ayrılması veya empedans yoluyla toprağa bağlanması anlamına gelmektedir. Yani tüm aktif kısımlar toprağa karşı yalıtılmış şekilde olur veya empedans üzerinden topraklanmış olur.
İkinci harf tesisattaki açıkta bulunan iletken bölümlerin toprağa bağlanmasını gösterir.
Buna göre;
- T; Açıkta bulunan iletken bölümlerin doğrudan toprağa bağlanmasını gösterir.
- N; Açıktaki iletken bölümlerin topraklı noktasına elektriksel anlamda doğrudan bağlanmış olmasıdır.
Bazı sistemlerde üçüncü bir kod yer almaktadır.
Bu üçüncü kod;
- S; Nötr veya topraklanmış olan hat, başka bir iletkenle koruma fonksiyonu sağlamasıdır
- C; Koruma iletkeninin veya nötr olan iletkenin tek iletken üzerinde birleşmesidir
TN Şebeke
Bu şebeke türü en yaygın olan sistemdir. TN şebekesinde doğrudan topraklanmış bir nokta vardır ve tesisatta bulunan açık iletken bölümler bu noktaya bağlanır. Bu işleme işletme topraklaması adı verilmektedir. TN şebeke tipinde koruma topraklaması ve sıfırlamaya izin verilir. TN şebeke sistemi, nötr ve koruma iletkenlerine göre üç tipe ayrılır.
Bunlar;
- TN – C Sistemi
- TN – S Sistemi
- TN – C – S Sistemi
Olmak üzere her biri birbirinden farklı şebeke sistemleridir.
TN – C Sistemi Nedir?
Tüm madeni kısımlar, koruma iletkenleri, nötr iletkenleri birleşerek şebekeden ortak bir iletken çekilmektedir.
TN – S Sistemi
TN – S Sistemi’nde tesise ait olan bütün madeni kısımlar işletme topraklamasına bağlanır. Bu işletme topraklaması PE koruma hattı üzerinden yapılır. Koruma iletkeni ve nötr iletkeni şebekenin tamamına ayrı ayrı çekilir.
TN – C – S Sistemi
TN – C – S Sistemi de koruma sistemi ve nötr sistemi şebekenin bir bölümünde ayrı ayrı bir bölümünde ise ortak iletken olarak çekilir. TN sisteminde koruma önlemi olarak sıfırlama adlı önlem kullanılır.
Sıfırlama Nedir?
Sınıflandırma, herhangi bir yalıtım hatasında elektrik devresinde yer alan akım koruma aygıtlarının açılmasını sağlamak için gerilim altında bulunmayan iletkenlerin sıfır iletkenine veya bir koruma iletkenine bağlanmasıdır. Sıfırlamanın amacı ise yüksek dokunma gerilimlerinin sürekli kalmasını önlemek için kullanılan bir yöntemdir.
Alçak Gerilim Sistemi Nerelerde Kullanılır?
Alçak gerilim sistemi her yerde kullanılmaya uygundur. Evlerde kullanılan elektriğin voltajı düşük olduğu için alçak gerilim sistemleri kullanılır. Bu sistemi voltajı düşürülerek kullanılacak her yerde kullanmak mümkündür.